- Luật sư Đoàn Thị Ánh Hồng - Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội tư vấn: Về xử phạt vi phạm hành chính, căn cứ Điều 34 Nghị định 100/2019/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi khoản 19 Điều 2 Nghị định 123/2021/NĐ-CP) quy định xử phạt người đua xe trái phép, cổ vũ đua xe trái phép như sau: Phạt tiền từ 1 - 2 triệu đồng đối với một trong các hành vi vi phạm tụ tập để cổ vũ, kích động hành vi điều khiển xe chạy quá tốc độ quy định, lạng lách, đánh võng, đuổi nhau trên đường hoặc đua xe trái phép; đua xe đạp, đua xe đạp máy, đua xe xích lô, đua xe súc vật kéo, cưỡi súc vật chạy đua trái phép trên đường giao thông.
Phạt tiền từ 10 - 15 triệu đồng đối với người đua xe mô tô, xe gắn máy, xe máy điện trái phép. Phạt tiền từ 20 - 25 triệu đồng đối với người đua xe ô tô trái phép.
Ngoài việc bị phạt tiền, người điều khiển phương tiện thực hiện hành vi vi phạm còn bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung sau: Thực hiện hành vi quy định tại điểm b khoản 1 Điều 34 Nghị định 100/2019/NĐ-CP bị tịch thu phương tiện (trừ súc vật kéo, cưỡi). Thực hiện hành vi quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều 34 Nghị định 100/2019/NĐ-CP bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 3 - 5 tháng và tịch thu phương tiện.
Như vậy, về xử lý hành chính, hành vi đua xe trái phép bị phạt tiền từ 1 - 25 triệu đồng, tuỳ theo hành vi, loại phương tiện điều khiển. Người vi phạm còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu phương tiện hoặc bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 3 - 5 tháng và bị tịch phương tiện.
Về xử lý hình sự, hành vi đua xe trái phép có thể bị xử lý hình sự về tội Tổ chức đua xe trái phép; tội Đua xe trái phép. Tuỳ thuộc hành vi, mức độ vi phạm người phạm tội có thể bị xử lý hình sự về một hoặc cả hai tội trên.
Đối với tội Tổ chức đua xe trái phép, căn cứ Điều 265 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định: Người nào tổ chức trái phép việc đua xe ô tô, xe máy hoặc các loại xe khác có gắn động cơ, thì bị phạt tiền từ 30 - 100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 1 - 5 năm.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 100 -500 triệu đồng hoặc phạt tù từ 4 - 10 năm: Tổ chức cho 10 xe tham gia trở lên trong cùng một lúc hoặc tổ chức 2 cuộc đua xe trở lên trong cùng một lúc. Tổ chức cá cược. Chống lại người có trách nhiệm bảo đảm trật tự, an toàn giao thông hoặc người có trách nhiệm giải tán cuộc đua xe trái phép. Tại nơi tập trung đông dân cư. Tháo dỡ thiết bị an toàn khỏi phương tiện đua. Làm chết người. Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên. Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 2 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%. Gây thiệt hại về tài sản từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng. Tái phạm về tội này hoặc tội đua xe trái phép.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 8 - 15 năm: Làm chết 2 người. Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 2 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%. Gây thiệt hại về tài sản từ 500 triệu đồng đến dưới 1,5 tỷ đồng. Tái phạm nguy hiểm.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 - 20 năm hoặc tù chung thân: Làm chết 3 người trở lên. Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 3 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên. Gây thiệt hại về tài sản 1,5 tỷ đồng trở lên.
Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10 - 50 triệu đồng.
Đối với tội Đua xe trái phép, căn cứ Điều 266 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định: Người nào đua trái phép xe ô tô, xe máy hoặc các loại xe khác có gắn động cơ gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi quy định tại Điều này hoặc Điều 265 của Bộ luật này hoặc đã bị kết án về một trong các tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10 - 50 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm: Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 1 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%. Gây thiệt hại về tài sản từ 50 triệu đồng đến dưới 100 triệu đồng.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 50 - 150 triệu đồng hoặc phạt tù từ 3 - 10 năm: Làm chết người. Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên. Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 2 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%. Gây thiệt hại về tài sản từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng. Bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn. Tham gia cá cược. Chống lại người có trách nhiệm bảo đảm trật tự, an toàn giao thông hoặc người có trách nhiệm giải tán cuộc đua xe trái phép. Tại nơi tập trung đông dân cư. Tháo dỡ thiết bị an toàn khỏi phương tiện đua. Tái phạm nguy hiểm.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 7 - 15 năm: Làm chết 2 người. Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 2 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%. Gây thiệt hại về tài sản từ 500 triệu đồng đến dưới 1,5 tỷ đồng.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 - 20 năm: Làm chết 3 người trở lên. Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 3 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên. Gây thiệt hại về tài sản 1,5 tỷ đồng trở lên.
Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10 - 50 triệu đồng.
Ngoài ra, trong trường hợp này, nếu các thanh niên nói trên chưa đủ tuổi hoặc chưa có giấy phép lái xe, chưa đủ điều kiện điều khiển xe mô-tô thì người giao xe cho các thanh niên này có thể bị xử lý hình sự theo quy định tại Điều 264 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) về tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ với mức phạt tù cao nhất có thể lên tới 7 năm tù và người phạm tội có thể bị phạt tiền từ 10 - 30 triệu đồng.