Luật sư Lê Hiếu - Giám đốc Công ty Luật TNHH Hiếu Hùng tư vấn: Căn cứ Điều 21 Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030 quy định về chuyển đổi giấy tờ cho cá nhân, tổ chức như sau: Các loại giấy tờ đã được cơ quan có thẩm quyền cấp cho cá nhân, công dân, tổ chức trước khi thực hiện sắp xếp theo đơn vị hành chính cũ nếu chưa hết thời hạn theo quy định vẫn được tiếp tục sử dụng.
UBND cấp tỉnh chỉ đạo UBND cấp huyện, cấp xã thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính chủ động xây dựng kế hoạch tuyên truyền và triển khai việc chuyển đổi các loại giấy tờ cho cá nhân, tổ chức, tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân, tổ chức khi thực hiện các thủ tục chuyển đổi các loại giấy tờ và không thu các loại phí, lệ phí khi thực hiện việc chuyển đổi do thay đổi địa giới đơn vị hành chính.
Đồng thời, tại điểm đ khoản 1 Điều 24 Luật Căn cước 2023 quy định trường hợp cấp đổi thẻ Căn cước như sau: Theo yêu cầu của người được cấp thẻ căn cước khi thông tin trên thẻ căn cước thay đổi do sắp xếp đơn vị hành chính.
Như vậy, có thể hiểu rằng thẻ Căn cước/Căn cước công dân đã được cơ quan có thẩm quyền cấp cho công dân trước khi thực hiện sắp xếp theo đơn vị hành chính, nếu chưa hết thời hạn theo quy định thì vẫn được tiếp tục sử dụng mà không cần phải cấp đổi. Việc cấp đổi thẻ Căn cước chỉ thực hiện khi người dân có yêu cầu.
Mặc dù tại Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15 và Điều 24 Luật Căn cước 2023 nêu trên không yêu cầu công dân phải đổi giấy tờ Căn cước công dân khi sáp nhập huyện, xã. Tuy nhiên, do việc sắp xếp lại đơn vị hành chính nên thông tin về địa chỉ của một số công dân sẽ có sự thay đổi. Do vậy, Bộ Công an cũng đã có khuyến khích công dân nên đổi Căn cước theo địa danh mới để thuận tiện cho giao dịch, người dân sẽ được miễn lệ phí khi thực hiện thủ tục này căn cứ theo quy định tại điểm a khoản 3 Điều 38 Luật Căn cước 2023. Đối với một số trường thông tin ở giấy khai sinh như nơi sinh, quê quán, Bộ Công an cũng sẽ phối hợp với Bộ Tư pháp để chạy trên toàn hệ thống, đồng thời phối hợp với người dân để điều chỉnh cụ thể từng trường hợp.
Lưu ý, về Chứng minh nhân dân, nếu công dân còn dùng loại giấy tùy thân này thì bắt buộc phải thực hiện thủ tục cấp đổi sang thẻ Căn cước dù có sắp xếp lại đơn vị hành chính hay không. Vì từ 1/1/2025, Chứng minh nhân dân sẽ hết giá trị sử dụng theo quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều 46 Luật Căn cước 2023.
Vì vậy, để thuận tiện hơn trong các hoạt động dân sự sau khi sắp xếp lại các đơn vị hành chính thì người dân có thể liên hệ và yêu cầu cơ quan Công an cấp đổi thẻ Căn cước và việc cấp, đổi căn cước hoàn toàn miễn phí.