Như Pháp Luật TP.HCM đã thông tin, chiều 7-9, anh NVP (19 tuổi) điều khiển xe máy trên đường Ba Cu hướng về đường Lê Lợi (TP Vũng Tàu) do bị vướng dây cáp viễn thông nên ngã xuống đường. Đúng lúc này, xe bồn đang lưu thông cùng chiều đi tới, cán trúng khiến anh P. tử vong. Vụ tai nạn được camera an ninh của một nhà dân ghi lại.
Đáng chú ý, tại hiện trường, Công an TP Vũng Tàu xác định có hai sợi dây cáp viễn thông của hai nhà cung cấp mạng bị đứt trước đó và thòng xuống đường, người dân cho biết dây cáp này bị đứt nhưng không ai sửa chữa.
Hình sự: Phải chờ kết quả điều tra
Sự việc đang được điều tra làm rõ nhưng vấn đề pháp lý trong vụ việc này là trách nhiệm dân sự lẫn hình sự của đơn vị quản lý cáp viễn thông và tài xế xe bồn như thế nào?
Theo ThS Võ Phước Long, giảng viên Khoa luật, Trường ĐH Kinh tế TP.HCM, về trách nhiệm hình sự (TNHS) cần phải chờ kết luận của các cơ quan chức năng. Tuy nhiên, theo nội dung của clip thì có thể loại bỏ TNHS của tài xế xe bồn.
Bởi lẽ trường hợp này được xem là sự kiện bất ngờ theo quy định tại Điều 20 BLHS. Theo đó người thực hiện hành vi gây hậu quả nguy hại cho xã hội trong trường hợp không thể thấy trước hoặc không buộc phải thấy trước hậu quả của hành vi đó thì không phải chịu TNHS. Nói cách khác, sự kiện bất ngờ là một trong những trường hợp loại trừ lỗi, mà không có lỗi thì không có tội, cho dù hành vi nguy hiểm gây hậu quả nghiêm trọng cho xã hội.
ThS Phước Long nhận định: “Qua clip cho thấy tài xế xe bồn chạy đúng luật nhưng do anh P. vướng cáp viễn thông, đột ngột ngã xuống trước đầu xe bồn đang lưu thông. Tài xế xe bồn không thể thấy trước tình huống bất ngờ này nên được loại trừ trách nhiệm. Bất kỳ ai trong trường hợp này cũng không thể thấy trước được hậu quả, vì sự việc diễn ra quá bất ngờ”.
Đối với trách nhiệm của nhà mạng, ThS Phước Long cho rằng không thể xử lý hình sự đối với doanh nghiệp sở hữu hoặc quản lý cáp viễn thông. Bởi TNHS đối với pháp nhân chỉ đặt ra đối với các tội phạm trong lĩnh vực kinh tế hoặc môi trường (Điều 76 BLHS).
ThS Mai Khắc Phúc, giảng viên Trường ĐH Luật TP.HCM, cũng cho rằng cần phải chờ kết luận chính thức của cơ quan điều tra. Về nguyên tắc xử lý, nếu tài xế xe bồn có vi phạm về tốc độ, làn đường, quan sát… thì vẫn có dấu hiệu của tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ (Điều 260 BLHS).
Đối với nhà mạng, cần làm rõ một số vấn đề như thời gian bị đứt dây khi nào, cách thức, quy trình quản lý, bảo dưỡng đường dây cáp viễn thông ra sao. Đồng thời, cơ quan điều tra cần xác định sự việc đứt cáp đã được thông báo cho nhà mạng hay chưa và các đơn vị này đã làm hết trách nhiệm trong sửa chữa chưa. Khi làm rõ các câu hỏi trên thì mới có thể đặt ra việc xem xét trách nhiệm của nhà mạng và những người có liên quan.
Hiện trường vụ tai nạn đau lòng khiến anh P. tử vong. Ảnh: TRÙNG KHÁNH
Dân sự: Liên đới bồi thường?
ThS Nguyễn Trương Tín, giảng viên môn Luật bồi thường nhà nước, Trường ĐH Luật TP.HCM, cho biết phải chờ kết quả điều tra của cơ quan chức năng. Các chủ thể liên quan đến trách nhiệm dân sự trong vụ việc này gồm: Người làm đứt dây cáp (nếu có), nhà mạng, chủ xe bồn, tài xế xe bồn và người bị thiệt hại (nếu có lỗi).
Trong trách nhiệm bồi thường thiệt hại (TNBTTH) ngoài hợp đồng, BLDS 2015 có phân biệt TNBTTH do con người gây ra và TNBTTH do tài sản trực tiếp gây ra.
Ở đây, anh P. mất là do xe bồn trực tiếp cán lên người. Nếu điều tra xác định tài xế đã tuân thủ hết các quy định pháp luật về an toàn giao thông thì chủ xe được loại trừ trách nhiệm dân sự vì đây là sự kiện bất ngờ trong hình sự và là tình thế cấp thiết trong dân sự.
Ngược lại, nếu tài xế có vi phạm thì bên phía xe bồn phải chịu trách nhiệm bồi thường. Lúc này chia ra hai trường hợp: tài xế đồng thời là chủ xe hoặc tài xế là người làm công. Tùy tình huống cụ thể sẽ xác định trách nhiệm bồi thường như buộc chủ xe bồi thường do liên quan đến nguồn nguy hiểm cao độ (chiếc xe), hay buộc bên sử dụng lao động bồi thường do người của mình gây ra, rồi sau đó yêu cầu tài xế hoàn trả.
Cũng theo ThS Tín, nguyên nhân trước đó là do dây cáp viễn thông đứt, thòng xuống làm cho anh P. ngã rồi bị xe bồn cán lên người dẫn đến tử vong. Đây có thể là TNBTTH do tài sản gây ra, thuộc về nhà mạng.
“Như vậy, nếu tài xế xe bồn vi phạm luật giao thông thì cái chết của anh P. là tổng hợp nhiều nguyên nhân: Do dây cáp đứt và do tài xế xe bồn có lỗi nên trách nhiệm dân sự sẽ liên đới bồi thường giữa bên xe bồn và nhà mạng” - ThS Tín nói.
Cụ thể, trường hợp nhiều người cùng gây thiệt hại thì những người đó phải liên đới bồi thường cho người bị thiệt hại. Lúc này trách nhiệm bồi thường của từng người cùng gây thiệt hại được xác định tương ứng với mức độ lỗi của mỗi người. Nếu không xác định được mức độ lỗi thì họ phải bồi thường thiệt hại theo phần bằng nhau (Điều 587 BLDS).
Nếu tài xế xe bồn không vi phạm luật giao thông như đã phân tích ở trên thì trách nhiệm bồi thường thuộc về nhà mạng.
|
Khi nào phát sinh trách nhiệm dân sự hỗn hợp?
Trong vụ này, dây cáp viễn thông bị đứt có thể là dây tự đứt hoặc do người khác gây ra. Nếu xác định được một chủ thể nào khác gây đứt dây cáp thì chủ thể đó có thể bị xử phạt vi phạm hành chính. Lúc này khó buộc họ phải chịu trách nhiệm dân sự vì theo thông tin thì dây cáp đã bị đứt trước đó mấy ngày. Điều này có nghĩa rằng trách nhiệm đặt ra là do nhà cung cấp mạng đã vi phạm trong quá trình quản lý, vận hành.
Thực tiễn xét xử, tòa án còn xác định nếu anh P. cũng có lỗi trong việc gây ra thiệt hại cho chính mình như không làm chủ tốc độ, đi không đúng phần đường thì thân nhân của anh P. không được bồi thường toàn bộ thiệt hại. Tức là gia đình anh P. bị giảm mức bồi thường tương ứng với mức độ lỗi do hành vi của anh P. gây ra. Tình huống này khoa học pháp lý và thực tiễn xét xử gọi là trách nhiệm dân sự hỗn hợp.
ThS NGUYỄN TRƯƠNG TÍN, Trường ĐH Luật TP.HCM
|